مواد ضد رسوب

وجود ترکیبات یونی یا نمک‌های مختلف در سیستم‌های آبی، باعث تشکیل رسوب در این سیستم‌ها می‌شود. نمک‌های کربنات و سولفات مربوط به یون‌های کلسیم، منیزیم، باریم و استرانسیوم، مهم‌ترین نمک‌هایی هستند که در سیستم‌های آبی وجود دارند. تشكيل رسوب باعث مسدود شدن مسیر جریان یا سطح ممبران‌ها، کاهش دبي جريان، اختلال در تبادل حرارتي و کاهش بازدهي و تضعیف عملکرد تاسیسات شده و مشکلات زیادی را در سیستم ایجاد می‌کند. برای پیشگیری از این مشکلات و جلوگیری از تشکیل رسوب، از مواد ضدرسوب استفاده می‌شود. مواد ضد رسوب (scale inhibitors یا antiscalants)، ترکیبات شیمیایی هستند که از تشکیل رسوب در سیستم‌های آبی جلوگیری می‌کنند یا آن را به تاخیر می‌اندازند.

نحوه عملکرد

ماده ضد رسوب می‌تواند بر روی سطح کریستال‌های رسوب در حال تشکیل، جذب سطحی شود و از هسته‌زایی (nucleation) و رشد کریستال‌ها جلوگیری کند. بنابراین، اندازه کریستال‌های رسوب آنقدر بزرگ نمی‌شود که از محلول خارج شده و رسوب دهند. بسیاری از ترکیبات ضد رسوب، اثر آستانه‌ای (threshold inhibition) دارند و استفاده از مقدار بسیار کمی از آن‌ها می‌تواند از تشکیل رسوب جلوگیری کند.

برخی از ترکیبات ضد رسوب نقش عامل کیلیت‌کننده (chelating agent یا sequestrant) دارند و با اتصال به کاتیون‌ها، آن‌ها را به صورت محلول در آب نگه می‌دارند و مانع تشکیل رسوب می‌شوند.

همچنین ممکن است برخی از ترکیبات ضد رسوب به عنوان عامل دیسپرس‌کننده (Dispersant) هم عمل کنند و با دیسپرس کردن و معلق نگه داشتن رسوب‌ها در محلول، از رسوب دادن و ته‌نشین آن‌ها جلوگیری کنند.

کاربردهای مواد ضد رسوب

از مواد ضد رسوب در سیستم‌های اسمز معکوس (RO)، سیستم‌های استخراج و پالایش نفت، دیگ‌های بخار (boiler)، برج‌های خنک‌کننده (cooling tower) و سایر سیستم‌های دارای آب در گردش استفاده می‌شود.

انواع ترکیبات ضد رسوب

انواع مختلفی از مواد ضد رسوب با ساختارهای شیمیایی مختلف وجود دارند. اگرچه برخی از پلی‌فسفات‌های معدنی (مثل سدیم تری پلی‌فسفات) به عنوان ضد رسوب استفاده می‌شوند، اما بیشتر مواد ضد رسوب بر پایه مواد شیمیایی آلی هستند:

– فسفات استرها

– آمینوفسفونات‌ها (ATMP، EDTMP، DTPMP)

– آمینو کربوکسیلات‌ها

– پلی‌کربوکسیلیک اسیدها (مثل پلی آکریلیک اسید و کوپلیمر آکریلیک -مالئیک)

– کوپلیمرها و ترپلیمرهای آکریلیک-سولفونات

– پلیمرهای زیست تخریب‌پذیر مثل پلی‌آسپارتیک اسید و پلی اپوکسی سوکسینات

انتخاب ضد رسوب مناسب برای یک سیستم آبی، بر اساس نوع و غلظت یون‌های موجود در آن و سایر مشخصات آب مثل دما و pH آن انجام می‌شود. همچنین ممکن است برای دستیابی به عملکرد بهینه، از مخلوطی از مواد ضد رسوب مختلف استفاده شود.

شرکت فالیزان تصفیه آماده تامین مواد شیمیایی مورد نیاز شما در زمینه انواع آنتی اسکالانت می باشد ، جهت مشاوره و خرید لطفا با ما تماس بگیرید.